Inleiding
Ive Vinke wordt op 16 mei 1908 geboren in Groningen.
Ive overlijdt op 3 mei 1945 in Stalag X B Sandbostel aan Typhus en de ontberingen die hij heeft doorgemaakt sinds zijn komst in Neuengamme en de verplaatsing in april ’45 naar Sandbostel.
Ive Vinke is in 1962 gevonden in een massagraf en in hetzelfde jaar herbegraven op het Nationaal Ereveld Loenen.
Willem Kasper wordt op 27 augustus 1899 geboren in Zwolle.
Op 5 januari 1945 om 4:00 uur overlijdt Willem aan een hartspierziekte, dit is een algemene term waardoor de doodsoorzaak ook een andere kan zijn, in kamp Neuengamme bij Hamburg.
Willem Kasper is daar begraven.
In 1928 begint Ive Vinke samen met Willem Kasper een zaak, ViKa aan de Zuiderzeestraatweg in Hattemerbroek, met de verkoop van fietsen, later kwamen daar personenauto’s bij en nog weer later vrachtauto’s.
Op 1 augustus 1944 wordt Ive samen met Willem door de SD gearresteerd vanwege het hebben van radiotoestellen en het betrokken zijn bij verzetsdaden. Ze waren verraden, maar door wie is nog steeds niet bekend.
Artikel dat in de Huis aan Huis heeft gestaan
De aanhef van een rapport van Postcommandant der Marechaussee H. Brink, die in 1943 overgeplaatst was naar Hattemerbroek, is als volgt:
In aansluiting op ons mondeling onderhoud d.d. 2 maart 1946, betreffende de door de S.D. op 1 Augustus 1944, gevangen genomen ondergrondsche strijders I. Vinke en W. Kasper, heb ik de eer Weledele, over hun ondergrondsch werk beleefd het navolgende te berichten.’
Het rapport in combinatie met andere documenten biedt een schat aan informatie over de verzetsactiviteiten van Ive Vinke en Willem Kasper.
De twee zwagers richtten in 1928 garage Vika op in Hattemerbroek (Vika staat voor Vinke en Kasper). Als één van de eersten in de regio hadden zij een taxi en een lijkkoets. Ook waren de plaatselijke brandweerwagen en ambulance bij hen gestald. De brandweerauto werd later in de oorlog, toen de Duitsers in paniek raakten en alles van waarde mee wilden nemen, elders in Hattemerbroek verstopt. Verder verborgen ze meerdere radio’s, het bezit ervan was verboden, onder de vloer van de woning. Uit het rapport blijkt tevens dat zij meerdere onderduikers hadden, waaronder twee officieren uit Den Haag, die van plek naar plek zwierven om uit handen van de Duitsers te blijven. Jonge mannen die niet te werk gesteld wilden worden in Duitsland namen ze in dienst als monteur. Kwam er een razzia dan verstopten ze zich in het hondenhok of in de lijkkoets; later ook in de bossen van Molecaten.
Toen het verzet op een dag ter ore kwam dat er weer een razzia zou plaatsvinden, belde Ive Vinke huisarts dokter Ter Linde, dat hij direct moest komen, omdat er een ernstig ongeluk was gebeurd. Hij liet hem onderduiken in zijn huis. Toen ze hoorden dat de Duitsers de instrumenten van de dokter wilden confisqueren, hebben ze die met de ambulance weggehaald, evenals de verborgen radio.
‘De activiteiten van Vinke en Kasper speelden zich onder de neus van de bezetter af, want de garage was door de Duitsers in beslag genomen.
De familie mocht wel in het naastgelegen huis blijven wonen. Voor het
huis zat steevast een Duitse schildwacht, maar die kneep vaak een oogje
dicht.
Uit een ander document blijkt: ‘Beide personen stonden bij de Duitschers bekend als zeer anti-Duitsch’ en ‘het is meermalen voorgekomen dat zij Vinke van sabotage beschuldigden, doch wegens gebrek aan bewijs en de juiste manier van optreden tegen de moffen redde hij ook deze situatie’. Ditzelfde rapport vermeld ook dat Vinke en Kasper geld inzamelden voor het verzet en dat er bijgedragen werd aan de verzending van pakketten aan Joden, die in Westerbork zaten.
Arrestatie
Op 1 augustus 1944 vond er een inval plaats bij Garage Vika. De S.D. had een tip gekregen dat er meerdere radio’s verborgen waren door Ive Vinke en Willem Kasper. De radio’s werden gevonden, het tweetal werd gearresteerd en overgebracht naar kamp Amersfoort. Tot op de dag van vandaag is niet bekend wie hen verraden heeft. Willem Kasper is op 5 januari 1945 overleden in kamp Neuengamme. Het was lange tijd onzeker of Ive Vinke nog leefde. Pas begin jaren 50 kreeg zijn vrouw officieel bericht dat haar man was overleden.
Omdat er veel onduidelijkheden waren over waar en wanneer Ive Vinke was overleden, nam kleindochter Everdien Post in april 2007 contact op met het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie). In eerste instantie werd gedacht dat de dood van haar grootvader te maken moest hebben met de Britse aanval op het schip Cap Ancona en andere Duitse schepen. Met de Cap Ancona werden gevangenen uit Neuengamme, het kamp waar ook Ive Vinke gevangen had gezeten, geëvacueerd bij het naderen van Britse troepen. Dankzij het kampnummer dat Vinke in Neuengamme gekregen had, kon uiteindelijk achterhaald worden, dat hij in een massagraf begraven was. In 1962 is hij herbegraven op de erebegraafplaats in Loenen. Zijn zoon Joop Vinke is diverse keren samen met andere familieleden bij de jaarlijkse herdenking op 4 mei aanwezig geweest.
Onthulling monument
Op zaterdag 19 april 2025 werd het monument voor de verzetsstrijders Willem Kasper en Ive Vinke onthuld door de zoon van Ive Vinke, Joop Vinke, samen met een aantal kleinkinderen. In een oude T Ford, eenzelfde auto als in 1928 in het bezit was van Ive Vinke, kwamen burgemeester Tanja Haseloop en Joop Vinke aangereden.
De plaatsing en onthulling van het monument werd mogelijk gemaakt door een heel aantal instanties en personen.
